Wanneer ik dit stuk schrijf vieren we zondag a.s. het feest van St. Joseph, patroonheilige van de geloofsgemeenschap te Zandberg. We vieren 80 jaren vrijheid in een meest onvrije tijd sinds het uitbreken van de oorlog in ons eigen land en het duivelsbewind van Adolf Hitler. In mei mag ik weer de herdenking van de Sinti en Roma bijwonen en iets zeggen, samen bidden en de zegen geven. Vanaf nu mag ik dit elk jaar doen en ik voel me vereerd. Pas in de jaren ’80 van de vorige eeuw is hiermee een start gemaakt, ruim 40 jaren na dato(!) We leven volgens mij in een tijd die erg lijkt op de tijd van de koude oorlog. Europese en andere landen gaan (her)bewapenen. Rusland is natuurlijk de agressor in de oorlog met Oekraïne, de grote Russische beer is weer wakker, het rode gevaar schuilt weer in de wereld. Een oorlog beginnen is eigenlijk nooit helemaal gerechtvaardigd, niet om extra land, niet om grondstoffen, niet uit ideologie en zeker niet om de geschiedenis te herhalen. Als je als land of content bedreigd wordt, dan mag je je verdedigen omdat het land of continent dat je lief is te beschermen voor vaak vreemde overheersing. Dat is naar mijn mening hier aan de hand, in de oorlog Oekraïne- Rusland. Ook al vindt Poetin dat de NAVO te ver is opgerukt naar het Oosten, dan nog is er de diplomatie i.p.v. oorlogsvoering. De Krim behoort niet tot Rusland en toch hebben ze het nu in bezit. Zie hier dictatuur tegenover democratie. Diezelfde dictatuur die wij verfoeien diezelfde democratie die maakt dat wij in vrijheid kunnen leven! Twee werelden lijnrecht tegenover elkaar. In de koude oorlog was er de status quo en niemand haalde het in zijn hoofd op de rode knop te drukken. Er was balans en evenwicht tussen twee politieke systemen de ‘vrije wereld’ en het communisme- dictatuur. Er waren vreselijke dictaturen in Zuid-Amerika en de ‘vrije wereld’ steunde hen die zochten naar vrijheid en gerechtigheid. Dat deed de ‘vrije wereld’ soms ook met dubieuze reden en vaan Amerika vooraan. Opposities, revolutie en verandering van machthebbers gaf dan weer macht en invloedsfeer aan Amerika en de ‘vrije wereld’. Een heftige geschiedenis ligt achter de mensheid en dus ook achter ons. En nu? Groenland annexeren kan en mag niet, van Canada een 51ste Staat maken ook niet. Door tarieven bondgenoten te wurgen en je eigen bevolking daarbij kan écht niet. En toch maken we het mee in deze tijd, de ‘vrije wereld’ wordt onderling verdeelt. Leert de mens? Leert de mens- de mensheid dan niet van haar geschiedenis. Ik ben bang van niet, helaas. In de vrije wereld weten mensen soms niet meer wat vrijheid is en dat deze bevochten is en moet blijven. In de vrije wereld is nog nooit zoveel polarisatie geweest, samenzweringscomplotten, haat en nijd, links en recht, wit of zwart. In het openbare debat lijkt elke nuance wel te ontbreken. Je bent voor of tegen iets. Bah, ik kan er echt niet zo goed tegen! Zo leert de mens helemaal niks, niet van de geschiedenis, niet in het heden en is er geen visie op de toekomst, dus chaos en het recht van de sterkste. Zo heeft iedereen zijn eigen waarheid, zijn eigen gelijk en ‘ik voel ik voel, wat jij niet voelt slaat elke discussie dood. Zo komen we als mensheid niet verder en bevinden we ons in de loopgraven van ons eigen gelijk, onze eigen ‘waarheden’.
Maar er is maar één (W)waarheid, die van God die mens wordt in Jezus Christus en voor onze zonden gestorven is om op de derde dag te verrijzen, op te staan uit de doden. Gevoed door de zending van Vader en Zoon van de Heilige Geest doet deze onze roepen: Abba, Vader”! Die Geest van God die mensen vernieuwd en het aanschijn van de schepping zal vernieuwen. Die tot mensenharten spreekt en ons leidt in het leven van alle dag. Die Geest die ons doet volharden en volhouden in deze tijd vol benauwenis en onzekerheid. Die ons telkens het Verbond van God-met-ons in herinnering roept! En de mens, de mens kan waarschijnlijk niet eens een verbond in stand houden dat is gesloten na de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog, bizar! Een verbond tegen gruwelijke bewinden een verbond van langdurige tijd van vrede, één voor allen, allen voor één. Oorlog, en mensen, écht(?), wanneer leert de mens?Misschien hebben we als Rooms Katholieke gelovigen, als mensen en Volken van het Verbond, een bijzonder rol in deze tijd en hebben we een manier om deze spannende tijden het hoofd te bieden, voor onszelf en voor de (A)ander. Dat we in woord en daad ons geloof eens tonen aan de wereld en woorden en daden van solidariteit met de medemens tonen. Russisch en Oekraïens, of is dat ook te veel grijs voor ons, te veel nuance? Niet meer geloven vanachter de voordeur of kerkdeur! Want deze tijd biedt ook mogelijkheden, vele zelfs, om misschien ons anders te zien in de wereld om ons heen opdat mensen ons anders zien. ‘Historisch’? ‘Heftig’? Nee hoor, onze levensopdracht van Godswege en van Jezus zijn Zoon door de heilige Geest.
Zalig wie nederig van hart zijn, want voor hen is het koninkrijk der hemelen.
Zalig zijn de zachtmoedigen, want zij zullen het land bezitten.
Zalig zij die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden.
Zalig de treurenden, want zij zullen getroost worden.
Zalig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden.
Zalig de zuiveren van hart, want zij zullen God zien.
Zalig de vredestichters, want zij zullen kinderen van God genoemd worden.
Zalig wie vanwege de gerechtigheid vervolgd worden, want voor hen is het koninkrijk der hemelen.
(Mattheüs 5, 3-10 Lucas 6, 20-23).
Woorden van Jezus, balsem voor onze ziel en die van de mensheid.
Lerend van geschiedenis en puttend uit de heilsgeschiedenis hebben we de Blijde Boodschap waarvoor we ons nooit hebben te schamen! Een teken van tegenspraak! Opdat de mensheid leert! Alleen die waarheid maakt ons vrij!
Pastoor Jos Deuling