Meditatie december 2025 Mensen wachten vol hoop ergens over de horizon

Deze woorden van een lied, gezongen door menig jongerenkoor in de jaren ‘70 van de vorige eeuw inspireren me tot deze bezinning. De maand december is de maand van wachten en verwachten. Begin december is het spannend voor jong en oud wat Sint-Nicolaas ons komt brengen. Dit grote kinderfeest is altijd een goed hulpmiddel om de Advent in te gaan. Immers in de Advent wachten we vol hoop op de geboorte van Jezus, onze Verlosser, die in de Heilige Kerstnacht voor alle mensen geboren wil worden. Het is het grootste cadeau wat God ooit aan ons mensen heeft gegeven: Zijn eigen Zoon, wiens naam betekent: God Redt! Daarom geeft de Advent ons ieder jaar hoop! Vorig jaar betekende de Advent hoopvol biddend toegroeien naar de opening van het Heilig Jaar 2025 met als thema: pelgrims van Hoop! Paus Franciscus opende op 24 december de Heilige deur van de Sint-Pieter en hiermee begon het jubeljaar.

Met het thema: pelgrims van hoop is een teken gesteld voor de tijd, waarin we leven. Zoveel mensen hebben de hoop verloren door het geweld van oorlog en de grilligheid van de natuur. Zoveel mensen zijn na de coronapandemie teruggeworpen op zichzelf. Hun horizon is heel klein geworden.

Hoe krachtig is het om wereldwijd pelgrims van de hoop uit te nodigen om een ander geluid te laten horen en zien. Met wat voor gevoel sluiten we op 6 januari 2026 het Heilig jaar af? Willen we pelgrims van hoop blijven? Met welke tekens van hoop kunnen we verder gaan? Graag wil ik enkele tekens met u delen en ik hoop dat ze ook u mogen bemoedigen.

Maria die de knopen ontwart
Als ik in Rome ben, bezoek ik graag de basiliek Santa Maria Maggiore. In een zijkapel wordt de icoon van Maria Salus Populi Romani vereerd. Paus Franciscus had hier een grote verering voor. Het is de icoon, waarvan gezegd wordt dat de evangelist Lucas die geschreven heeft. Met deze icoon begint de devotie tot Maria, die de knopen ontwart. Immers een geschreven icoon van deze Maria kwam in Ingolstadt. Een echtpaar dat in de knoop zat met hun huwelijk in Augsburg werd door hun biechtvader naar deze beeltenis van Maria in Ingolstadt gestuurd. Door de bedevaart en gesprekken kwamen ze uit de knoop. Hun huwelijk was gered. Uit dank liet jaren later hun kleinzoon, die priester was en als zodanig verbonden was aan de kerk Sankt Petrus am Perlach in Augsburg, een ex voto schilderij maken van Maria die de knopen ontwart. In de jaren ‘80 van de vorige eeuw zag mgr. Jorge Bergoglio deze afbeelding en zorgde later vanaf 2013 als paus Franciscus voor een wereldwijde verspreiding van deze devotie. Hoe actueel is deze devotie voor zoveel mensen? We kunnen met zoveel dingen in de knoop zitten. Soms ervaren we zelfs de knopen in ons eigen lichaam. Wie kan ze voor ons ontwarren? Met paus Franciscus als voorbeeld zoeken velen hun heil bij Maria, de moeder van Jezus. Bij haar kun je je hart uitstorten. Delen is helen. Met veel geduld luistert ze naar ons en voelen we haar steun en kracht. In grote dankbaarheid om het afgelopen heilig jaar zullen we in Bergen op Zoom op 8 december het feest vieren van Maria, die de knopen ontwart. Menigeen zal bij haar beeltenis een lint leggen met knopen als symbool en haar vragen om die knopen te ontwarren.

Marie Adolphine
Als bisdom Breda vieren we dit jaar dat Marie Adolphine, onze enige heilige, 25 jaar geleden heilig is verklaard door paus Johannes Paulus II. Paus Franciscus heeft op 16 oktober 2024 haar jubileumvlag gezegend. Tijdens de landelijke bedevaart naar Rome had ons bisdom een speciale ontmoeting met haar medezusters. Het is inspirerend en het geeft hoop dat 5000 zusters wereldwijd de missionaire gedachte uitdragen, zoals Marie Adolphine dat deed in haar tijd. We kunnen veel van hun spiritualiteit leren voor de missionaire parochie. Gastvrijheid en echt luisteren zijn voor hen kernwaarden. Ze leven vanuit de Eucharistie en weten op een eigentijdse wijze getuigenis af te leggen van hun geloof. Voor hen is leiderschap gedeeld leiderschap: Ieder talent wordt naar waarde geschat. Zo zorgt dit Heilig jaar dat het gedachtengoed van Marie Adolphine blijft voortleven. Tevens laat Marie Adolphine ons zien door haar getuigenis dat je niet moet wijken voor geweld. Wat een voorbeeld!

Onze daden zijn onze getuigenis
In de Sint-Gertrudiskerk in Bergen op Zoom staat een kunstwerk dat speciaal voor het Heilig Jaar gemaakt is door Els De Coker uit Oudenaarde. Het is geïnspireerd op het logo van dit Heilig Jaar. Een grote figuur laat de pelgrims van de hoop tot zich komen. Door zijn licht komen de andere pelgrims ook in het licht te staan, ieder met zijn of haar kleur. Steeds meer pelgrims kwamen dit jaar erbij. Immers hoop doet leven. Mensen wachten vol hoop ergens over de horizon. Ook dit is voor mij een belangrijke vrucht van het Heilig Jaar. Niet alleen met woorden, maar ook met muziek en andere vormen van kunst kun je getuigen van de hoop die in ons leeft. Misschien is het wel zo dat onze daden juist ons getuigenis zijn. Onze bisschop neemt graag de woorden van Sint Franciscus in de mond dat ons getuigenis in daden moet zitten en dan pas in woorden.

Missionaire conferentie
Het raakt me diep hoe jong en oud in onze gemeenschap stappen durven zetten om net zoals rond de Sint-Pieter in Rome ook thuis op te komen voor onze medemens in nood, zowel materieel als geestelijk. In Bergen op Zoom bijvoorbeeld hebben de dak- en thuislozen een naam en een gezicht gekregen en kunnen ze rekenen op onze steun en solidariteit. Als we in de Advent het Vredeslicht uit Bethlehem verspreiden vanuit onze parochies naar mensen die het willen ontvangen, brengen we de vrede een stapje dichterbij.

Het is altijd weer een bijzonder moment dat de Heilige deur op 6 januari gesloten wordt: het feest van de Openbaring des Heren. Hiermee geven we aan dat de pelgrimage van hoop niet stopt, maar met nieuwe impulsen verdergaat. Daarom mogen we ons allemaal welkom weten bij de grote missionaire conferentie in Veenendaal op 11, 12 en 13 maart 2026.

Mensen wachten vol hoopGoede God, In deze tijd van wachten en verwachten zien we uit naar de geboorte van Uw Zoon Jezus. Hij geeft ons hoop. Hij geeft ons kracht. Hij geeft ons nieuwe kansen om te getuigen in daden en woorden dat U als een Goede Herder voor ons zorgt. Dat U nooit laat vallen een mensenkind; dat U gebroken mensen doet opstaan Zijn geboorte is het licht in donkere dagen; een klein lichtje van vrede uit Bethlehem wat een vuurzee wordt als het over de wereld gaat, mensen wachten vol hoop. Amen.

Paul Verbeek
Vicaris van het bisdom Breda